Interview Romana Vrede

Romana Vrede (Suriname 1972) begon als kooidanseres, werd actrice en speelt nu mee in MightySociety9. De Rotterdamse speelt een personage dat is samengesteld uit Medea, wethouder Marijke Vos en Ayaan Hirsi Ali. “Je kunt geen voorstelling over Afrika maken. Het gaat altijd over ons.”

In de repetitiestudio van Toneelgroep Amsterdam, op de zevende verdieping van de nieuwbouw van de Stadsschouwburg, staat een goedkoop uitziend studiodecortje klaar. Beneden, in de foyer van de Rabozaal is een groepje toneelliefhebbers het repeteren voor een koor en in de artiestenfoyer hangen diverse acteurs en musicalsterren – onder anderen Vera Mann, Hein van der Heijden, Henk Poort en Gijs Naber – op hun beurt te wachten. In een loeihete geluidsstudio krijgen ze steeds een kwartier om hun bijdrage op te nemen aan Voor eens en altijd, het ultieme protestlied voor Afrika.

Mightysociety is het tiendelige theaterproject, waarin schrijver en regisseur Eric de Vroedt de actualiteit wil behandelen op het toneel. Na voorstellingen over terrorisme, Uruzgan, Wilders en de vergrijzing gaat het nu over Afrika. Romana Vrede speelt voor het eerst mee in het los-vaste gezelschap dat De Vroedt inmiddels heeft opgebouwd. “Hij had me al een paar keer gevraagd, maar ik kon steeds niet”, vertelt ze een paar dagen later. Ook zij heeft meegezongen met het lied, met als refrein: “Voor eens en voor altijd/Zullen wij het daar veranderen/Voor eens en voor altijd/trekken wij het weer gelijk.”

Is het satire of is het oprecht? Bij De Vroedt weet je het maar nooit. “Het is echt een goed lied. bij het zingen merkte ik dat je het alleen maar goed kunt doen als je er voluit voor gaat”, zegt Vrede lachend. Dan serieuzer: “Het is ook het onderwerp van de voorstelling: hoe kun je nog iets over Afrika zeggen dat geen cliché is. We kennen alle beelden al, de hongerbuiken, de oorlog en de ellende. Ik denk dat we daar een vorm voor aan het vinden zijn, en Eric heeft een mooi aanknopingspunt gevonden in de Probo Koala-affaire.” Ze bedoelt het schandaal van naar het Panamese gifschip dat door Nederlandse bureaucratische onverschilligheid tegen de regels in uit Amsterdam weg kon varen, zijn lading in Ivoorkust dumpte bij een malafide afvalstoffenverwerker, met zeventien doden en duizenden gewonden tot gevolg.

De voorstelling bestaat uit drie delen. “Ze zijn onderling verbonden, maar we moeten nog kiezen of het een drieluik blijft of één doorlopend verhaal wordt. Het eerste deel gaat over een groep televisiemakers die een uitzending over Afrika willen maken die ontroert. Dat lijkt erg op de discussies die we zelf hadden tijdens de eerste repetitieweken.” Maar zoals in eerdere voorstellingen vermengt De Vroedt opnieuw actuele kwesties met oude mythologie. “Het middendeel gaat over de Probo Koala-affaire, met elementen uit Medea. Dat lijkt inderdaad moelijk voor te stellen, maar ik vind dat het hem heel goed gelukt is. Er zit een natuurlijk een Griekse tragedie in die affaire en hij trekt het mooi door in de taal.”

Continue reading “Interview Romana Vrede” »

Recensie: ‘De Geit ­of Wie is Sylvia?’ van het Onafhankelijk Toneel (TF)

Parool,recensies — simber op 7 september 2009 om 11:20 uur
tags: , , , , ,

Een man, een vrouw, een zoon, een vriend en een geit. Architect Martin, gespeeld door Bert Luppes, is vijftig, heeft een droomopdracht gekregen voor een ‘stad van de toekomst’, wint de Pritzkerprijs en zijn relatie met zijn vrouw Stevie is ook nog steeds fantastisch. Zijn succes en welvaart liggen er dik bovenop, maar het is noodzakelijk om de schok des te heftiger te maken: Martin gaat vreemd met een geit.

De Geit ­of Wie is Sylvia? uit 2002 is een laat stuk van Edward Albee, voornamelijk bekend van Wie is er bang voor Virginia Woolf? (gisteren nog verkozen tot het op-één-na-beste toneelstuk aller tijden) waarin hij opnieuw de relaties tussen weldenkende mensen fileert. De voorstelling van het OT uit Rotterdam werd geselecteerd als seizoenshoogtepunt voor het Nederlands Theaterfestival. Maar ondanks mooie acteerprestaties lijkt het alsof het gezelschap de kern gemist heeft.

In drie scènes schroeft Albee het ongemak steeds strakker aan. Eerst de bekentenis aan Martin’s vriend, de hypocriete Ross –een mooi villeine rol van Willem de Wolf- dan de vlammende confrontatie tussen Martin en Stevie en ten slotte een gesprek tussen vader en zoon, die kort te voren uit de kast is gekomen.

Vooral die tweede scène is erg goed; want hoe kun je überhaupt met je partner praten over seks met en verliefdheid op een dier? In het zicht van die afgrond houden Martin en Stevie zich vast aan sarcasme en taalspelletjes. “Naar bed gaan? Naar het hooi zul je bedoelen!”, zegt Stevie, een iets te eendimensionale rol van Ria Eimers.

Het is jammer dat het OT koos voor een gestileerd decor –een abstract huisje en een diagonale rij tafels met servies dat door Eimers met beredeneerde woede kapot wordt gegooid. Een taboe dat zo onvoorstelbaar is heeft een realistischer bedding nodig.

Luppes’ Martin wankelt tussen wanhoop en gelukzaligheid. Het is een knappe acteerprestatie, genomineerd voor een Louis d’Or, maar op een vreemde manier leidt dat af van waar het werkelijk om gaat. De makers lijken de verliefdheid van een man op een geit geloofwaardig te willen maken. Maar die geit is natuurlijk een truc van Albee om het over iets anders te hebben: De Geit gaat niet over bestialiteit, maar over liefde, met de irrationaliteit die daarbij hoort en de onschuld die Martin zoekt.

Op de eerste uitvoering van de reprise liep het nog niet helemaal vlekkeloos, wellicht staat op het Theaterfestival een scherpere, pijnlijker voorstelling, die meer is dan zedenkomedie met een absurde premisse.

De Geit ­of Wie is Sylvia? van het Onafhankelijk Toneel. Gezien 27/8/09 in Rotterdam. Te zien in Amsterdam (Nederlands Theaterfestival) 8 en 9/9. Meer info op www.tf.nl

Recensie: ‘Door ’t stof’ van Onafhankelijk Toneel en Toneelschuur Producties

Parool,recensies — simber op 15 april 2007 om 14:52 uur
tags: , , , ,

Ben was niet op zijn werk in het World Trade Center toen de vliegtuigen zich in de torens boorden. Hij was bij zijn buitenechtelijke vriendin en niemand die weet dat hij nog leeft, behalve zij. In het nieuwe stuk van de New Yorkse schrijver Neil LaBute is het een dag na 9/11 en Ben en Abby -zijn maitresse, maar ook zijn baas- zitten in haar appartement en overwegen een onomkeerbare daad: ze kunnen samen weglopen, zijn vrouw en kind in de waan laten van zijn heldendood en samen opnieuw beginnen. Dat kan natuurlijk niet goed aflopen.

Zo’n verhaal over menselijke zwakheid in de schaduw van de tragedie van 9/11 is veelbelovend, maar de voorstelling stelt teleur. Allereerst bestaat het stuk vooral uit de nogal monotone machtsstrijd tussen Ben en Abby, met veel Virginia Woolf-achtige verwijten over en weer, over hun sexleven, het gezinsleven van Ben en de schaamte van Abby voor haar geheime relatie met een ondergeschikte. Pas na een uur volgt de voor de hand liggende vraag: als Ben echt zoveel van Abby houdt, waarom zijn die instortende Twin Towers dan nodig om het voor hem mogelijk te maken zijn gezin te verlaten?

LaBute schreef eerder al onaangename mannenportretten, maar juist bij  zulke harde rollen is de invulling door de acteurs van groot belang. Helaas is Fabian Jansen in de rol van Ben hier te zwak. Er zit veel te weinig nuance in zijn stuurse besluiteloosheid. Achter Ben’s zelfmedelijden is vrijwel niets te zien van de man op wie Abby ooit is gevallen. Ria Marks weet mooi Abby’s wanhoop te verbergen achter krachtdadig optreden, maar in haar spel is ze continu in de aanval en dat gaat irriteren.

Pas aan het eind worden enkele door regisseur Mirjam Koen subtiel uitgezette lijnen duidelijk. Ben en Abby’s beeld van de werkelijkheid is afgesloten: de ramen van het appartement zijn door rook ondoorzichtbaar geworden. Op de rook worden televisiebeelden vertoond, vallend papier, rennende mensen en lege, met stof bedekte straten. Misschien zijn deze twee mensen met al hun overleversgeluk eigenlijk al dood, en is Abby’s appartement hun vagevuur.

In Amerika was het voor sommige toeschouwers nog schokkend om de mythe van de “helden” van het WTC doorgeprikt te zien worden, maar inmiddels zijn we aan beide kanten van de oceaan wel gewend dat politici en beleidsmakers 11 september inzetten voor hun eigen gewin. Deze voorstelling laat dat liggen, en blijft steken in de vaststelling dat een ramp slecht is voor je relatie.

Door ’t stof van Onafhankelijk Toneel en Toneelschuur Producties. Gezien 14/4/07 in Haarlem. In Amsterdam (Bellevue) 17 t/m 20/5, tournee t/m 1/6. Meer info op www.ot-rotterdam.nl

Recensie: ‘Wankel Evenwicht’ door Carver en het Onafhankelijk Toneel

Edward Albee is natuurlijk vooral bekend vanwege als schrijver van de klassieker Wie is er bang voor Virginia Woolf, maar schreef daarnaast nog enige tientallen andere toneelstukken. Wankel Evenwicht (uit 1966) heeft op het eerste gezicht veel met Virginia Woolf te maken. Opnieuw een uitgeblust huwelijk, opnieuw een dood kind en opnieuw drank, heel veel drank.

Het uitgebluste huwelijk is van Agnes en Tobias. Op een dag staan hun beste vrienden voor de deur om niet meer weg te gaan. En dat terwijl Agnes en Tobias het al zo druk hebben met Agnes’ alcoholische zus Claire en met hun dochter Julia die voor de vierde keer gescheiden is en daarom maar weer naar huis komt.

Het lijkt bijna de opzet van een klucht -het gestileerde huiskamerdecor biedt genoeg deuren- maar Albee laat zijn personages een bittere psychologische strijd uitvechten, steeds op het randje van het burgerlijke fatsoen. De vrienden komen ook niet zomaar: ze werden in hun huis bevangen door een onverklaarbare angst.

De twee bevriende theatergezelschappen Onafhankelijk Toneel en Carver maken er samen een mooie voorstelling van, die vooral het absurdisme in het stuk benadrukt en daardoor steeds blijft schuren. Het fijne acteurs-ensemble (met o.a. Beppie Melissen, Marlies Heuer en Joke Tjalsma) is bedreven in het opbouwen van onderhuidse spanning.

Vooral de heren vallen op: Paul R. Kooij laat je voortdurend twijfelen of er achter de lege blik van Tobias een oneindig diep gevoelen schuil gaat, of helemaal niets. De droge timing van Willem de Wolf is hilarisch, maar zijn personage is deerniswekkend. De vrolijk cynische manier waarop Joke Tjalsma de verlopen zus Claire speelt, vindt hetzelfde afgewogen evenwicht tussen humor en tragiek.

Maar het is vooral de angst van het bevriende echtpaar die blijft hangen, juist omdat hij niet verder wordt uitgelegd. In de opengwerkte slaapkamer zien we ze naast elkaar zitten op het juist opgemaakte bed in hun stijve, donkere kleren. Lijden zij aan de klassieke angst van de middenklasse om alles waarvoor je gewerkt hebt kwijt te raken, of zijn ze bang om ondanks hun huwelijk eenzaam te blijven?

Misschien wil deze voorstelling in al zijn onnadrukkelijkheid wel iets zeggen over het hedendaagse Nederland. Over de onbestemde maar niet te negeren angst voor het onbekende, het kinderachtige beroep op oude rechten, het cynisme van de commentatoren op de zijlijn. Maar ook louter als scherpe uitvoering van 20e-eeuws toneelrepertoire is Wankel Evenwicht een geslaagde voorstelling.

Theater Wankel Evenwicht door Carver en het Onafhankelijk Toneel. Gezien 5/1/07 in De Toneelschuur, Haarlem, in Amsterdam 28 t/m 31/3, tournee t/m 7/4. Meer info op www.theatergroepcarver.nl

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-Noncommercial-Share Alike 3.0 Unported License.
(c) 2024 Simber | powered by WordPress with Barecity