Recensie: ‘Moskou op sterk water’ van De Warme Winkel

Parool,recensies — simber op 26 februari 2018 om 11:47 uur
tags: , , , ,

Toneel maken óver literatuur, dat deden ze bij De Warme Winkel al vaker, bijvoorbeeld over de oeuvres van Thomas Bernhard, Rilke of Boris Ryzhy. Maar een enkel boek bewerken is voor de groep iets nieuws. Of bewerken: dat doen ze natuurlijk niet. Vincent Rietveld leest de drankroman Moskou op sterk water van Venedikt Jerofejev gewoon helemaal voor.

Waarschuwing vooraf: het vooraf met enige geheimzinnigheid omgeven project is een fenomenale, maar ook curieuze theateronderneming, heel duidelijk voor een specifiek publiek dat houdt van De Warme Winkel, Russische literatuur én sterke drank – in een geheim, piepklein zaaltje in het centrum van Amsterdam.

De voorstelling begint als literaire avond from hell, waarin Rietveld, als met een helse kater en met voelbare weerzin het boekje aanvat en prevelend, mompelend, grotendeels onverstaanbaar en met absurd lange pauzes tussen de zinnen voorleest. Het volume en het tempo verbeteren gaandeweg een tikkeltje, naarmate hij een paar glaasjes wodka nuttigt, maar het blijft een twee-uur-durende, tergende indommelmachine. Daarna is het pauze, met wodka voor de getroffenen.

Het boek van Jerofejev gaat over de constant beschonken Venja, die toeterzat door Moskou struint op zoek naar het Kremlin en nog een paar grammetjes wodka, maar altijd uitkomt bij het Koerskstation. Daar neemt hij iedere vrijdag de trein naar Petoesjki in de provincie om zijn meisje en zijn zoontje te zien.

Jerofejev had genoeg ervaring met alcoholisme toen hij in 1969 zijn ‘proza-gedicht’ schreef. Het mocht van het Sovjet regime niet worden uitgegeven; het immorele gedrag van de hoofdpersoon was niet eens het grootste probleem, dat was Jerofejevs sceptische houding ten opzichte van de machthebbers.

Na de pauze wordt het levendiger, met publieksparticipatie, geestverschijningen en nog heel veel meer drank. Hoe minder je daarover tevoren weet, hoe beter. De Warme Winkel volgt op die manier de dramaturgie van het delirium: van de diepe ontgoocheling van de kater naar de toppen van de roes.

Eerder maakte Rietveld samen met Ward Weemhoff de kleine, anarchistische voorstellingen Luitenantenduetten en het legendarische Achterkant (achter/om/tegelijk met/over de Toneelgroep Amsterdam-voorstelling Lange dagreis naar het einde van de nacht). Moskou op sterk water is een vreemde eend in die reeks. Niet alleen om dat Weemhoff als cholerische pendant van Rietvelds melancholie maar een heel kleine rol heeft, maar ook omdat deze voorstelling meer een gemoedstoestand is dan een intellectuele oefening.

In het boek heeft een van de personages een theorie over alcohol: dat de hoogte van de geestrijke opwinding precies even groot is als de diepte van de kater erna en dat het netto effect van drinken dus nul is. Dat is een leep, sceptisch idee dat ook op kunst van toepassing is en iedere bezoeker moet maar uitmaken of het voor deze voorstelling klopt.

Moskou op sterk water van De Warme Winkel. Gezien 24/2/18. Onregelmatig t/m 10/3 (en wellicht langer) Meer info dewarmewinkel.nl, reserveren via 06-51568450

Recensie: ‘Eet je bord leeg’ van de Toneelmakerij

Het grappige van kleutertheater is dat het publiek absurde situaties en onlogische overgangen voor volkomen normaal aanneemt, maar dat basale theaterconventies – zoals een pow!-geluidseffectje bij een vechtbeweging – enorme vragen oproepen.

Eet je bord leeg is een 4+ voorstelling van De Toneelmakerij, bedacht en geregisseerd door Paul Knieriem. Anders dan de titel doet vermoeden is het geen opvoedkundig theater voor moeilijke eters, maar een dwaze komedie waarin het eten tot leven komt.

Denise Aznam, Ian Bok en Anil Jagdewsing spelen een (prettig etnisch- en gender-ambigu) gezinnetje, met Aznam als de eet-onwillige kleuter Jipski die ieder nieuw bord dat wordt opgediend afwijst en op het hoofd van een van de ouders deponeert. De drie praten een raar eigen taaltje dat heel grappig is, omdat je het nog net een beetje kunt volgen. Decorontwerper Sasha Zwiers maakte prachtig nep-eten – rode pepers, steaks, komkommers en peren – dat tegelijk aantrekkelijk en afstotend is. (De worstjes werden door het publiek duidelijk veel appetijtelijker gevonden dan de groenten.)

De scènes aan tafel worden steeds afgewisseld met cartooneske nummers met K-pop zingende pepers, een pasta-rasta en een komkommer die vieze geluiden maakt. Jipski heeft in haar fantastie blijkbaar krachten waarmee ze het eten wél aankan.

Het is, kortom, leuk anarchistisch theater met acteurs die zichzelf vol overgave voor paal zetten. Maar het is jammer dat halverwege de focus van het verhaal verschuift naar de radeloze ouders, die blijkbaar een slechte relatie hebben en ook heel zielig zijn. Er volgen een paar grotemensengrapjes en de ouders gaan ineens Engels praten.

Dan blijkt meteen hoe genadeloos de kleuterdoelgroep is: de concentratie verslapt, er wordt gedraaid op de banken en de ouders moeten ineens talloze vragen beantwoorden. De mooie scène met een uit elkaar vallende taart en spekkies op het eind valt daardoor ook een beetje in het water.

Eet je bord leeg van de Toneelmakerij. Gezien 18/2/18 in De Krakeling. Tournee t/m 22/4
Meer info op www.toneelmakerij.nl

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-Noncommercial-Share Alike 3.0 Unported License.
(c) 2024 Simber | powered by WordPress with Barecity