Recensie: De Grote Verkiezingsshow van Het Zuidelijk Toneel

Na een moeizame periode bij de start van zijn artistiek leiderschap bij Het Zuidelijk Toneel keert Matthijs Rümke terug naar het terrein waar hij zijn naam vestigde: een luchtige combinatie van cabaret en toneel, prikkelend moralistisch, zonder heel erg intellectueel te worden.

De Nederlandse Staat en de Europese Unie klagen het doorsnee gezin  Alleman aan wegens “verwaarlozing van hun democratische burgerplichten”. Rümke en schrijvers George van Houts en Tom de Ket (in het dagelijks leven cabaretduo) willen het hebben over de rol van de burger in de kloof tussen burger en politiek. Pa Alleman heeft altijd de politieke waan van de dag gevolgd, Ma stemt zonder na te denken hetzelfde als haar vader altijd deed, de hyperrationele dochter bestudeert alle programma’s maar kan geen partij vinden die haar volledig overtuigd en de wild bedreadlockte zoon is tegen het systeem: “Alleen maar maskerade voor het grootkapitaal”.

De voorstelling is een vrolijk rechtbankdrama, met aanklagers, advocaten en journaallezer Philip Freriks alternerend met Harmen Siezen als rechter. Getuigen zijn er ook: via een onduidelijk proces dat iets van doen heeft met DNA en quantummechanica worden historische figuren als Thorbecke, Freud en Hitler opgeroepen. De vorm werkt verbazend goed.  Dat komt vooral door de uitstekende spelers. Raymonde de Kuiper en George van Houts slaan zich enthousiast door de verwijzingen naar Verdonk en Agnes Kant heen, en maken de superflauwe woordspelingen (“Ik vind dit maar een kromme rechtszaak”) bijna leuk.

Daartegenover weet José Kuijpers als moeder Alleman haar personage onverwachte emotionele diepte mee te geven. Maar het is Philip Freriks die met zijn goedmoedige gravitas, zijn improvisatievermogen en zijn onweerstaanbare combinatie van ijdelheid en zelfspot het natuurlijke zwaartepunt van de voorstelling vormt. Ook altijd lachen: de deftige journaallezer die ‘Kut!’ zegt.

Toch slaagt de voorstelling niet helemaal. Natuurlijk krijgt het publiek de rol van jury, maar waarom moet er dan zo’n ongeloofwaardige ‘vrijwilliger’ tot juryvoorzitter worden gebombardeerd? Bovendien snak je als publiek naar een moment waarop het rappe tempo en het hoge energieniveau even worden doorbroken.

Aan het eind verlost rechter Freriks ons van onze jurytaak. Het proces wordt morgen herhaald. Met een machtige toespraak ‘Ik geloof in dit volk’ toont hij zijn vertrouwen in burgerschap, verantwoordelijkheid en oog voor het algemeen belang. Het is bijna zin voor zin gejat van Obama. Uiteindelijk blijft het vooral een show, die dezelfde verleidingstactieken inzet die de makers bij politici afkeuren.

De grote verkiezingsshow van Het Zuidelijk Toneel. Gezien 18/10/08 in Eindhoven. Tournee t/m 20/12, in Amsterdam (Stadsschouwburg) 3/11. Meer info: verkiezingsshow.hzt.nl

Recensie: Hemel boven Berlijn van Toneelgroep Amsterdam en het American Repertory Theatre

In de voorstellingen van regisseuse Ola Mafaalani zwerven opvallend vaak engelen over het toneel. Figuren die buiten de verwikkelingen staan en alleen maar observeren en soms troost kunnen bieden aan de andere personages. In haar nieuwe voorstelling, Hemel boven Berlijn, hebben de engelen de hoofdrol, met half geslaagd resultaat.

De voorstelling is een bewerking van de film Der Himmel über Berlin van de Duitse regisseur Wim Wenders uit 1987. Die film was een contemplatieve sfeertekening over eenzaamheid en verlangen, Mafaalani laat de meeste verwijzingen naar Berlijn en de muur weg en benadrukt dat het verhaal toch vooral een modern sprookje is. De voorstelling is een samenwerking tussen Toneelgroep Amsterdam en de American Repertory Theatre uit Boston.

De engelen Damiel (gespeeld door Fedja van Huêt) en Cassiel (de Amerikaanse acteur Bernard White) dwalen al eeuwenlang over de wereld. Ze horen wat mensen denken, maar kunnen niet in hun levens ingrijpen, hoogstens kunnen ze mensen even een klein gevoel van hoop geven. Als Damiel verliefd wordt op de circusacrobate Marion, besluit hij om zijn eeuwige bestaan op te geven en een sterfelijk mens te worden.

Het decor is een bewust lullige opstelling van plastic tuinstoeltjes rondom een snackbar in het verder lege toneelhuis. Uit de hoogte stromen mooi uitgelicht dunne stralen zand, die in de loop van de voorstelling bergjes vormen op het toneel. De eeuwigheid als regenbui uit een omgekeerde zandloper.

Van Huêt maakt een prachtige act van Damiel’s menswording: enthousiast leert hij de kleuren onderscheiden, de smaak van koffie proeven en pijn voelen omdat de koffie te heet is. Deze ontdekking van het leven en de ontmoeting met Marion, en haar realisatie dat dit de vervulling is van oud verlangen, zijn ontroerend en maken de banaal klinkende waarheid dat het leven met aandacht voor details geleefd moet worden even voelbaar. Een pleidooi voor slow food voor de ziel.

Maar de boodschap wordt ingebed tussen een hoop onsubtiele losse flodders. Noraly Beyer leest het nieuws van de dag voor, Fred Goessens houdt een woedende tirade over onverschilligheid, Hadwych Minis zingt een lied in het Spaans, speelt viool én heel cool basgitaar, de Amerikaanse acteur Stephen Payne is een heel geestige gevallen engel en trapeze-artieste Mam Smith als Marion doet een spectaculair acrobatisch nummer hoog boven het podium.

Soms is het raak en komen alle elementen samen in een keelsnoerend mooi beeld, zoals wanneer Cassiel een zelfmoordenaar niet van zijn daad kan afhouden. Maar vaker is het onrustig toneel dat zijn eigen boodschap ondergraaft.

Hemel boven Berlijn van Toneelgroep Amsterdam en het American Repertory Theatre. Regie: Ola Mafaalani. Gezien, 8/10/06 in de Stadsschouwburg. Aldaar t/m 20/10, tournee t/m 9/11. Meer info op www.toneelgroepamsterdam.nl

Reblog this post [with Zemanta]
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-Noncommercial-Share Alike 3.0 Unported License.
(c) 2024 Simber | powered by WordPress with Barecity